ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل مناصب نظامی در خدمت نهادهای قضائی خلافت عباسی
خلافت عباسی یکی از مهمترین دستگاههای حکومتی در جهان اسلام بهحساب میآید. بسیاری از نهادهای اداری و سیاسی تمدن اسلامی در دوره این خلافت شکل گرفت که البته تعداد زیادی از این نهادها به تاسی از ساختارهای ایران پیش از اسلام بوده است. نهاد قضا یکی از مهمترین ساختارهای اداری این خلافت است که گرچه پیش از آن نیز نزد دولتها اسلامی وجود داشت؛ اما سرانجام به دست عباسیان تکامل یافت. ساختارهای نظامی و اجتماعی مختلفی در خدمت نهاد قضائی خلافت عباسی بودند که ازجمله مهمترین آنها میتوان به حسبه، شرطه و دیوان مظالم اشاره کرد. پژوهش پیش روی در پی بررسی جایگاه نهادهای نظامی و اجتماعی نامبرده در ساختار قضائی خلافت عباسی است و سؤال اصلی آن است که این مناصب نظامی و ساختارهای اجتماعی از چه جایگاهی در دستگاه قضائی خلافت عباسی برخوردار بودند؟ که در پاسخ باید گفت یافتههای پژوهش حکایت از آن دارد که این مناصب بخش مهمی از ساختار قضائی آن دوره را در برمیگرفتند. نهاد حِسْبَه، ناظر بر امور اقتصادی، اجتماعی، مذهبی بود و این تشکیلات در ارتباط مستقیم با امر به معروف و نهی از منکر عمل می کرد؛ شرطه ها مامور اجرای احکام قضائی بودند و بازوی اجرائی دستگاه قضا به حساب می آمدند و دیوان مظالم نیز که بخش مهمی از دستگاه قضائی خلافت عباسی بود نقش مهمی در دسترسی مستقیم مردم به خلفا در رسیدگی به شکایات مردم از عمال دولت و دیوانی داشت و مسئول رسیدگی به اعمال ظالمانة حکام، امرا و رجال بزرگ دولت به مردم بود که شخص خلیفه مستقیما مسئولیت آن را بر عهده داشت.
https://hsow.journal.araku.ac.ir/article_242315_5757c7c53ecb060561ec5ae93c8db561.pdf
2021-01-20
1
22
10.52547/HSOW.4.4.1
خلافت عباسی
نهاد قضا
مناصب نظامی
شرطه
حسبه
دیوان مظالم
محمد
حسن بیگی
mohaamad.beigi@gmail.com
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه اراک
LEAD_AUTHOR
ابن اثیر، عزالدین علی بن احمد، (1371)، الکامل فی التاریخ: کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی.
1
ابن اخوه، محمد بن محمد قرشی، (1360)، آیین شهرداری در قرن هفتم هجری، جعفر شعار، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
2
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، (1358 هـ.ق)، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، هند، حیدرآباد: مطبعه دایره المعارف.
3
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، (1391هـ.ق/ 1971م)، تاریخ ابن خلدون(المسمی بکتاب العبر و دیوان المبتداء و الخبر، فی ایام العرب و العجم و البربر و من عاصرهم من ذوی السلطان الاکبر)، بیروت: منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
4
ابن عبد البر، (بیتا)، الإستیعاب فی معرفه الأصحاب، تحقیق: محمد على البجاوی، نهضه مصر/ الفجاله/ القاهره: المکتبه الشامله، نسخه 3.23، http://www.shamela.ws.
5
أبو النصر، محمد عبدالعظیم؛ (2001م)، السلاجقه تاریخهم السیاسی و العکسری، عین للدراسات و البحوث الانسانیه و الاجتماعیه.
6
أبوزهره، محمد، (بیتا)، تاریخ المذاهب الاسلامیه فی السیاسه و العقائد و تاریخ المذاهب الفقهیه، مصر، قاهره: دارالفکر العربی.
7
أبی داود، (بیتا)، سنن أبی داود، المکتبه الشامله، نسخه 3.23، http://www.shamela.ws.
8
الحمیضی، عبدالرحمن ابراهیم عبدالعزیز، (1409هـ / 1989م)، القضاء و نظامه فی الکتاب و السنّه، المملکه العربیه السعودیه جامعه أم القری.
9
الشیزری الشافعی، ابوالنجیب جلال العدوی عبدالرحمن بن نصر بن عبدالله؛ (1365هـ.ق/ 1946م)، نهایه الرتبه الظریفه فی طلب الحسبه الشریفه، الناشر مطبعه التألیف و الترجمه و النشر، مکتبه الشامله، نسخه 3.23.
10
امین، سید حسن، (1393)، حقوق، دوره اسلامی، قسمت اول و دوم، مجلد 21، بنیاد دایره المعارف اسلامی.
11
امین، سیّد حسن، (1382)، تاریخ حقوق ایران، تهران: انتشارات دایره المعارف ایرانشناسی.
12
انوری، حسن، (1355)، اصطلاحات دیوانی دوره غزنوی و سلجوقی، تهران، کتابخانه طهوری.
13
بلاذری، احمد بن یحیی؛ (بیتا)، أنساب الأشراف، المکتبه الشامله، نسخه 3.23، http://www.shamela.ws.
14
بویل، جی. آ، (1387)، تاریخ ایران کیمبریج: از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان، حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر.
15
بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین، (1355)، تاریخ بیهقی، تصحیح علیاکبر فیّاض، به اهتمام محمدجعفر یاحقی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
16
حسن، ابراهیم حسن، (1964م)، تاریخ الإسلام السیاسی و الدینی و الثقافی و الإجتماعی، مکتبه النهضه المصریه.
17
خصباک، جعفر حسین، (1974م)، القضاء فی العراق فی العهد السلجوقی، مجله التاریخیه، العدد 3، صص 111-81.
18
زیدان، جرجی، (1369)، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، تهران: انتشارات امیرکبیر.
19
ساکت، محمد حسین، (1365)، نهاد دادرسی در اسلام، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
20
ساکت، محمد حسین، (بیتا)، سازمان قاضیالقضات در جهان اسلام، مجله حقوقی دادگستری.
21
شلبی، احمد، (1975م)، تاریخ التشریع الإسلامی و تاریخ النظم القضائیه فی الإسلام مع بحوث ضافیه عن القرآن الکریم، المصدر الأول لتشریع، القاهره: مکتبه النهضه المصریه.
22
طوسی، ابوعلی حسن، (خواجه نظام الملک)، (1347)، سیر الملوک (سیاستنامه)، به اهتمام هیوبرت دارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
23
عثمان، إدریس محمد، (بیتا)، الحسبه فی النظام الإسلامی: أصولها الشرعیه وتطبیقاتها العملیه، رساله ماجستیر.
24
عظیم زاده طهرانی، طاهره، پوررمضان، زهره، (1389)، وجوه اشتراک و افتراق قضا و قضاوت عصر سلجوقی با دورههای پیش از اسلام، فصلنامه تخصصی فقه و تاریخ تمدن، زمستان، شماره 26.
25
کریستن سن، آرتور، (1382)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: انتشارات صدای معاصر.
26
گردیزی، ابو سعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود، (1363)، زین الأخبار گردیزی، بی جا: انتشارات دنیای کتاب.
27
ماوردی، علیبن محمد، (1383)، آیین حکمرانی (الاحکام السلطانیه و الولایات الدینیه)، ترجمه و تحقیق حسین صابری، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
28
مدرسی طباطبایی، حسین، (1366)، مقاله دیوان مظالم، مجله فرهنگ ایران زمین، شماره 27.
29
مسعودی، علی بن حسین، (1382)، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
30
یاوری، فتح اله، (1355)، مقاله دیوان مظالم، مجله ماهنامه قضایی، اسفند، شماره 132.
31
-أبوزید، سهام مصطفی، (1986م)، الحسبه فی مصر الإسلامیه من الفتح العربی إلی نهایه العصر المملوکی، الهیئه المصریه العامه للکتاب.
32
Nielsen, J. S. (1991), MAZALIM, Encyclopedia of Islam, Vol. 6, Leiden: Brill.
33
ORIGINAL_ARTICLE
الگوی بسیج منابع در جنگهای منجر به تشکیل حکومت صفوی
در فرایند تشکیل حکومت صفویه، طریقتی صوفیانه و معنوی با تکیه بر قدرت مریدان خویش نقشی سیاسی و دنیوی ایفا کرده است. حال، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که شاه اسماعیل- در مقام مرشد کامل طریقت صفوی- بر چه اساس و طی چه فرایندی توانسته مریدان تحت امر خود در قبایل مختلف را برای جنگ در مقابل سایر مدعیان قدرت بسیج کند، بر آنها پیروز شود و به سوی تشکیل حکومت حرکت نماید؟ بنابراین، پژوهش پیش رو با کاربرد تئوریهای سیاسی ابنخلدون درباره تشکیل حکومتها و با رویکردی توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخگویی به این پرسش بر آمده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند که شاه اسماعیل با بهرهگیری از ولایت صوفیانه، موجبات همنشینی سه عامل پیوند قبیلهای درون هر یک از قبایل، پیوند دینی درون هر یک از قبایل و پیوند دینی میان همه قبایل را فراهم آورده و بر همین اساس، توانسته میان قبایل مختلف تحت امر خود اتحاد و انسجام ایجاد کند و به بسیج منابع جهت نبرد بر ضد سایر مدعیان قدرت بپردازد و با استفاده از قدرت مضاعف این قبایل که حاصل همنشینی پیوندهای قومی و پیوندهای دینی بوده است، در نهایت با پیروزی بر دشمنان خود موفق به تشکیل حکومت مرکزی قدرتمند دیرپای صفوی شود.
https://hsow.journal.araku.ac.ir/article_242605_a65c79cb3eb77eb84af181fc2ec0e00b.pdf
2021-01-20
23
46
10.52547/HSOW.4.4.23
شاه اسماعیل صفوی
ولایت صوفیانه
بسیج منابع
جنگ
تشکیل حکومت
ابوالفضل
فتحآبادی
abolfazl.fathabadi@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
حسن
سرایی
hsaraie@yahoo.com
2
استاد جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
شهرام
پازوکی
shpazouki@hotmail.com
3
استاد موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
AUTHOR
علی
جنادله
ajanadleh@atu.ac.ir
4
استادیار جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
آقاجری، هاشم (1380)، کنش دین و دولت در ایران عهد صفوی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
1
آقاجری، هاشم (1395)، مقدمهای بر مناسبات دین و دولت در ایران عصر صفوی، تهران: طرح نقد.
2
آملی، سید حیدر (1395)، جامعالاسرار و منبعالانوار، ترجمه محمدرضا جوزی، تهران: هرمس، چاپ دوم.
3
ابنخلدون، عبدالرحمن (1393)، مقدمه ابنخلدون، ج اول، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ چهاردهم.
4
احمدی، یعقوب (1389)، «تحلیل جامعهشناختی اندیشههای سیاسی ابنخلدون»، معرفت، سال نوزدهم، شماره 157، صص 92-83.
5
اشراقی، احسان و ناصر جدیدی (1385)، «تصوف ایرانی قرن هفتم تا دهم هجری، بستری برای تکوین نهضت صفویان»، فصلنامه علمی- پژوهشی مسکویه، پیششماره2، صص 52-35.
6
امیرخسروی، بابک (1397)، دولت در ایران؛ نقدی بر نظریه شیوه تولید آسیایی مارکس، تهران: اختران، چاپ دوم.
7
بوتول، گاستون (1396)، جامعهشناسی جنگ، ترجمه هوشنگ فرخجسته، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ نهم.
8
پازوکی، شهرام (1393)، عرفان و هنر در دوره مدرن، تهران: علم.
9
پیگولوسکایا، نینا ویکتوروونا و دیگران (1354)، تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هجدهم، ترجمه کریم کشاورز، تهران: پیام.
10
پولادی، کمال (1398)، تاریخ اندیشه سیاسی در ایران و اسلام، تهران: مرکز، چاپ هفتم.
11
تابنده، نورعلی (مجذوبعلیشاه)(1383)، آشنایی با عرفان و تصوف، تهران: حقیقت، چاپ سوم.
12
تابنده، نورعلی (مجذوبعلیشاه)(1390)، مکاتیب عرفانی؛ مجموعه پاسخ به نامهها از اسفند 1375 الی خرداد 1387، تهران: حسینیه امیرسلیمانی.
13
تنهایی، حسین ابوالحسن (1385)، «ضرورت جامعهشناختی تبارشناسی در طریقههای عرفانی اسلامی ایران»، مجموعه مقالات همایش عرفان، اسلام، ایران و انسان معاصر: نکوداشت شیخ شهابالدین سهروردی، به اهتمام شهرام پازوکی، تهران: حقیقت، صص 491-475.
14
تنهایی، حسین ابوالحسن (1396)، جامعهشناسی تاریخی نظریههای متفکرین مسلمان، تهران: بهمنبرنا، چاپ سوم.
15
تیلی، چارلز (1392)، از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدیزاد، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، چاپ سوم.
16
جنادله، علی (1396)، «روابط نهادی دولت و جامعه در ایران پیشانوسازی (نقد نظریه شکاف تاریخی دولت و ملت در ایران و ارائه یک دیدگاه بدیل)»، فصلنامه علوم اجتماعی، سال26، شماره76، صص 74-27.
17
چیتیک، ویلیام (1389)، درآمدی بر تصوف و عرفان اسلامی، ترجمه جلیل پروین، تهران: حکمت.
18
حسینی استرآبادی، سید حسین بن مرتضی (1366)، تاریخ سلطانی از شیخ صفی تا شاه صفی، به کوشش دکتر احسان اشراقی، تهران: انتشارات علمی، چاپ دوم.
19
خواندمیر، غیاثالدینبن همامالدینالحسینی (1353)، حبیبالسّیر فی اخبار افراد بشر، ج4، زیر نظر محمد دبیر سیاقی، تهران: کتابفروشی خیام، چاپ دوم.
20
رجبزاده، احمد (1378)، جامعهشناسی توسعه: بررسی تطبیقی- تاریخی ایران و ژاپن، تهران: سلمان.
21
روملو، حسنبیگ (1349)، احسنالتواریخ، ج11، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
22
زرینکوب، عبدالحسین (1388)، پله پله تا ملاقات خدا، تهران: علمی، چاپ بیستونهم.
23
ساعی، علی (1386)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: سمت.
24
سجادی، سیّدجعفر (1378)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: طهوری، چاپ چهارم.
25
سومر، فاروق (1371)، نقش ترکان آناتولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی، ترجمه اشراقی و امامی، تهران: گستره.
26
سیوری، راجر (1394)، در باب صفویان، ترجمه رمضانعلی روحالهی، تهران: مرکز، چاپ دوم.
27
سیوری، راجر (1396)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: مرکز، چاپ بیستوهفتم.
28
شیبی، کامل مصطفی (1396)، تشیع و تصوف، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر، چاپ هفتم.
29
صفتگل، منصور (1389)، ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایران عصر صفوی، تهران: رسا، چاپ دوم.
30
طاهری، ابوالقاسم (138)، تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از مرگ تیمور تا مرگ شاهعباس، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ پنجم.
31
طباطبایی، سیدجواد (1381)، دیباچهای بر نظریه انحطاط ایران، تهران: نگاه معاصر، چاپ دوم.
32
فلسفی، نصرالله (1369)، زندگانی شاه عباس اول، ج1، تهران: علمی، چاپ چهارم.
33
قادری، حاتم (1385)، اندیشههای سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت.
34
قمی، قاضی احمد (1363)، خلاصهالتواریخ، به تصحیح دکتر احسان اشراقی، تهران، دانشگاه تهران: چاپ دوم.
35
کدی، نیکی. آر (1390)، ریشههای انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: علم، چاپ دوم.
36
گنابادی، حاج سلطانمحمد (سلطانعلیشاه)(1384)، ولایتنامه، تهران: حقیقت، چاپ دوم.
37
لویزن، لئونارد (1396)، فراسوی ایمان و کفر؛ شیخ محمود شبستری، ترجمه مجدالدین کیوانی، تهران: مرکز، چاپ پنجم.
38
مزاوی، میشل م.(1388)، پیدایش دولت صفوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: گستره، چاپ دوم.
39
مشفقیفر، ابراهیم (1398)، نظامیان و سیاست در ایران عصر صفوی(1135-907 ه.ق)، تهران: مورخان.
40
عالمآرای صفوی (1350)، مولف ناشناس، به کوشش یدالله شکری، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
41
جهانگشای خاقان (1364)، مولف ناشناس، عکسبرداری از نسخه خطی، مقدمه و پیوستها از الله دتا مضطر، اسلامآباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
42
مینورسکی، ولادیمیر (1370)، «ایران در قرن 15 میلادی»، یادنامه میرزاجعفر سلطانالقرایی، تبریز: دانشگاه تبریز، صص 175-157.
43
نصر، سیدحسین (1386)، سه حکیم مسلمان، ترجمه احمد آرام، تهران: امیرکبیر، چاپ ششم.
44
نوایی، عبدالحسین و عباسقلی غفاریفرد (1394)، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، تهران: سمت، چاپ دهم.
45
نویدی شیرازی، عبدیبیک (1369)، تکملهالاخبار؛ تاریخ صفویه از آغاز تا 978 هجری قمری، با مقدمه، تصحیح و تعلیقات عبدالحسین نوایی، تهران: نی.
46
نیازمند، رضا (1383)، شیعه در تاریخ ایران، تهران: حکایت قلم نوین.
47
هجویری، ابوالحسن (1366)، کشفالمحجوب، تصحیح ژوکوفسکی، به کوشش محمد عباسی، تهران: امیرکبیر.
48
هینتس، والتر (1362)، تشکیل دولت ملی در ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی، چاپ سوم.
49
منابع عربی
50
اسپیناقچی پاشازاده، محمد عارف (1307ق)، انقلابالاسلام بینالخاص والعام، 2جلدی، تهران: نسخه خطی کتابخانه ملی تهران، شماره 1634.
51
بروکلمان، کارل (2007)، تاریخالشعوب الاسلامیه، بیروت: دارالعلم للملایین.
52
قشیری، ابوالقاسم (1940)، رساله قشیریه، قاهره.
53
Green, Nile (2002), Sufism: A Global History, Oxford: John Wiley and Sons.
54
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تأثیرات جنگ بر زندگی اجتماعی مردم در گستره قلمرو آل مظفر
با توجه به نقش بسزای جنگها در چگونگی تاریخ زندگی بشر، بررسی پیامدها و تأثیرات جنگها بر زندگی اجتماعی مردم، برای شناخت جامع و دقیق تاریخ اجتماعی حائز اهمیت است. از همین رو نوشتار حاضر با تکیهبر منابع دستاول و تحقیقات معتبر و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به مطالعه پیامدها و تأثیرات جنگهای آل مظفر(795-713ق) بر زندگی اجتماعی مردم قلمرو آنان میپردازد. نتایج بررسی، نشان میدهد که عواملی همچون اوضاع سیاسی و نظامی آشفته قرن هشتم قمری، رقابت اعضای خاندان آل مظفر بر سر حکومت، منازعه مظفریان با حکومتهای محلی پیرامون و حملات برخی قبایل به قلمرو مظفریان، سبب پیدایی و تداوم جنگهای مکرر داخلی و خارجی در عهد آل مظفر گردید. این جنگها، پیامدها و تأثیرات قابلتوجه بر زندگی اجتماعی مردم در قلمرو مظفریان داشته است. ازجمله پیامدها و آثار زیانبار جنگهای آل مظفر، کشتار، تقلیل جمعیت و غارت و ویرانی، تأثیرات اقتصادی چون افزایش فقر و گرسنگی، بیکاری، رکود اقتصادی و کاهش درآمد، تنزل اخلاق و انحطاط ارزشهای فرهنگی، پریشانی اندیشه و یأس و ناامیدی مردم، رونق تصوف و گرایش روزافزون مردم به خانقاههای صوفیان، و رشد اندیشه تقدیرگرایی و به دنبال آن سست شدن بنیانهای فلسفی و رشد خرافهپرستی بود.
https://hsow.journal.araku.ac.ir/article_242435_8fbf6150bc490b3f9649a9418f7f2fe9.pdf
2021-01-20
47
70
10.52547/HSOW.4.4.47
جنگ
آل مظفر
کاهش جمعیت
ویرانی و فقر
ناامیدی
تنزل اخلاق
رشد تصوف
جمشید
نوروزی
njamshid1346@gmail.com
1
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
مژگان
صادقی فرد
mozhgan.sadeghifard@yahoo.com
2
دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام
AUTHOR
-اسفزاری، معینالدین(1339)، روضاتالجنات فی اوصاف مدینه الهرات، حواشی و تعلیقات محمدکاظم امام، تهران: دانشگاه تهران.
1
-امیری خراسانی، احمد، و میرشکار، زهرا(1396)، «جامعهشناسی و روانشناسی جنگ»، متن شناسی ادب فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 3، صص32-17.
2
-بارانی، محمدرضا(شماره 40)،«گرایش شیعیان به تشیع در عصر ایلخانان»،ماهنامه معرفت.
3
جعفری، جعفر بن محمد بن حسن(1343)، تاریخ یزد، محقق و مصحح ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
4
-جنید شیرازی، معینالدین ابوالقاسم(1328)، شدالازار فی حط الاوزار عن زوار المزار، به تصحیح و تحشیه محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران: مطبعه مجلس.
5
-حافظ ابرو، عبدالله بن لطفالله(1375)، جغرافیای حافظ ابرو. مقدمه و تصحیح و تحقیق صادق سجادی. تهران: دفتر نشر میراث مکتوب.
6
-حافظ ابرو، عبدالله بن لطفالله(1380)، زبدهالتواریخ، مصحح حاج سید جوادی، ج 1 و 2، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ.
7
-حافظ، شمسالدین محمد(1385)، دیوان حافظ از نسخه محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: نشر علی.
8
حسینی فسایی، میرزا حسن(1367)، فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی، ج 1، تهران: امیرکبیر.
9
-خواندمیر،غیاثالدین(1362)، حبیبالسیر اخبار افراد بشر، زیر نظر محمد دبیر سیاقی، جلد 3، تهران: کتابفروشی خیام.
10
-دولتشاه سمرقندی(1338)، تذکرهالشعراء،به همت محمدرضا رمضانی، تهران: چاپخانه خاور.
11
-زرینکوب، عبدالحسین(1394)، از کوچه رندان، تهران: سخن.
12
-ستوده، حسینقلی(1389)، تاریخ آل مظفر، ج 2، تهران: دانشگاه تهران.
13
سمرقندی، کمالالدین عبدالرزاق (1372)، مطلع السعدین و مجمع البحرین. محقق و مصحح عبدالحسین نوایی، جلد 1 و 2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
14
شامی، نظامالدین(1363)، ظفرنامه(تاریخ فتوحات امیر تیمور گورکانی)، مقدمه پناهی سمنانی، تهران: بامداد.
15
-طبیب شیرازی، جلال(1389)، دیوان جلال طبیب شیرازی، به کوشش نصرالله پورجوادی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
16
-عبید زاکانی(1343)، کلیات عبید زاکانی، مصحح عباس اقبال، شرح پرویز اتابکی، نهران: کتابفروشی زوار.
17
-غنی، قاسم(1383)، تاریخ عصرحافظ(بحث در آثار و افکار و احوال حافظ)، مقدمه از علامه قزوینی، تهران: نشر زوار.
18
-فرهنگ تاریخ اندیشهها(1385)، ویراستار فیلیپ پی. واینر،گروه مترجمان، ج 3،تهران: سعاد.
19
-فصیحیخوافی، احمد بن جلالالدین(1386)، مجمل فصیحی، مقدمه و تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، ج3، تهران: اساطیر.
20
-فیاض، ابراهیم، تولی، محمدامین، دبیریان، محسن(1392)،«تصوف و جامعهشناسی توسعهنیافتگی در ایران»، دو فصلنامه الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی، سال دوم، شماره چهارم، پاییز و زمستان.
21
-عضد، جلال(1389)، دیوان عضد، به تصحیح قوجه زاده، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
22
-کاتب، احمد بن حسین بن علی(1345)، تاریخ جدید یزد، کوشش ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
23
کتبی، محمود (1364)، تاریخ آل مظفر، محقق و مصحح عبدالحسین نوایی، تهران: امیرکبیر.
24
-کرباسیان، اکبر(1388)، عقبماندگی و توسعه، تهران: نخل دانش.
25
-لویزن، لئونارد(1379)، فراسوی ایمان و کفر شیخ محمود شبستری، ترجمه دکتر مجدالدین کیوانی، تهران: نشر مرکز.
26
-لیمبرت، جان(1387)، شیراز در روزگار حافظ، ترجمه همایون صنعتیزاده، شیراز: دانشنامه فارس.
27
-مستوفی، حمدالله(1361). تاریخ گزیده، تهران: دنیای نشر کتاب.
28
-مستوفی بافقی،محمد مفید(1342)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران: کتابفروشی اسدی.
29
معلم یزدی، معینالدین بن جلالالدین(1326)، مواهب الهی، تصحیح و مقدمه سعید نفیسی، تهران: اقبال.
30
-میرخواند، محمد بن سید برهانالدین(1339)، روضه الصفاء، تهران: خیام.
31
-نطنزی، معینالدین(1336)، منتخبالتواریخ معینی، تصحیح اوژن اوبن، تهران: کتابفروشی خیام.
32
-وزیری کرمانی، احمد علیخان(1340)، تاریخ کرمان(سالاریه)، تصحیح، تحشیه و مقدمه باستانی پاریزی. تهران: کتابخانه خاندان فرمانفرماییان.
33
یزدی، شرفالدین علی (1336)، ظفرنامه، به تصحیح محمد عباسی، تهران: امیرکبیر.
34
ORIGINAL_ARTICLE
مناسبات نظامی امریکا و محمدرضاشاه از جنگ جهانی دوم تا کودتای 28 مرداد
سیاست نظامی ایران در عصر پهلوی دوم ازجمله مسائلی است که موردتوجه پژوهشگران بوده است؛ ولی آنان سرآغاز پژوهش خود را کودتای 28 مرداد قرار میدهند؛ اما در این میان موضوعی که مغفول مانده، سیاستهای نظامی ایران و آمریکا در دوره پیش از کودتاست. نوشتار حاضر با توجه به این امر، سؤال اصلی خود را بر سیاستهای نظامی آمریکا و ایران از پایان جنگ جهانی دوم تا کودتا قرار داده است تا دریابد هرکدام از دو کشور ایران و آمریکا در این برهه خاص چه استراتژی نظامی را دنبال کرده؟ و با کاربست چه تاکتیکهایی درصدد عملیاتی کردن آن برآمدهاند؟ جهت پاسخ به این سؤال تلاش شده تا با ابتنا بر روش تاریخی و استفاده از اسناد به آن پاسخ داده شود. فرضیه پژوهش بر این امر استوار است که امریکا به دلایل سیاسی و نظامی بر حفظ استقلال ایران از طریق «ابزارهای سیاسی» تأکید میکرد در حالی که محمدرضا شاه بر تقویت نظامی اصرار داشت. یافتههای پژوهش نیز نشان میدهد که به دلیل تسلط آمریکا بر سپهر سیاستنظامی ایران در این دوره، درنهایت آمریکا استراتژی خاص خود و راهبرد نظامیاش بر ایران را به کرسی نشانده و بر عدم تجهیزوتقویت ارتش ایران تا کودتای 28 مرداد جامه عمل پوشاند.
https://hsow.journal.araku.ac.ir/article_242573_0a3428b9ee23db93ab795cac1c68122e.pdf
2021-01-20
71
93
10.52547/HSOW.4.4.71
ارتش
آمریکا
شوروی
نفت
خلیجفارس
استراتژی نظامی
میکائیل
وحیدی راد
m_vahidi@hotmail.com
1
عضو هیات علمی گروه تاریخ دتنشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
اسنادی از اصل چهار ترومن در ایران (۱۳۲۵- ۱۳۴۶ ش)(1382)، تهران: مرکز اسناد ریاست جمهوری.
1
امبروز، استفن (۱۳۶۲)، روند سلطه گری، تاریخ سیاست خارجی آمریکا (1398-1938)، ترجمه احمد تنابنده، تهران: انتشارات چاپخش.
2
آبراهامیان، یرواند (۱۳۸۹)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
3
آرشیو قوانین مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی (1304)، قانون خدمت نظام اجباری، دوره پنجم، چاپ دوم، جلد یک، مصوبه ۱۳۰۴/۰۳/۱۶٫
4
تحولات روابط شاهنشاهی ایران با کشورهای افغانستان، بنگلادش، پاکستان، ترکیه، سریلانکا، نپال و هند در پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی (۲۵۳۵)، تهران: وزارت امورخارجه، اداره پنجم سیاسی، اداره انتشــارات و مدارک.
5
چمنکار، محمدجعفر (1389). «مأموریت نظامیگری دولت پهلوی دوم و تأثیرات آن بر سیاست خارجی ایران»، پژوهشهای تاریخی، دوره 46 (دوره جدید), شماره 4 (پیاپی 8)، صص 77-53.
6
حاجیانی، ابراهیم (1380)، «الگوی سیاست قومی در ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهارم، شماره 1 و2، بهار و تابستان، صص 138-120.
7
شوئل، فرانک (۱۳۶۲). امریکا چگونه امریکا شد، ترجمه، ابراهیم صدقیانی، تهران: امیرکبیر.
8
شیخ الاسلامی، محمدجواد (۱۳۷۵)، سیمای احمدشاه قاجار، تهران: گفتار.
9
عروضی، علیرضا (۱۳۷۵)، خاطرات ابوالحسن ابتهاج، تهران: انتشارات علمی.
10
لنزوسکی، جورج (۱۳۵۳)، رقابت روسیه و غرب در ایران، ترجمه اسماعیل رائین، تهران: انتشارات جاویدان.
11
نجاتی، غلامرضا (۱۳۷۹)، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
12
نورزاده بوشهری، اسماعیل (۱۳۲۷). اسرار نهضت جنوب، تهران: چاپخانه تابش.
13
وحیدی راد، میکائیل (1392)، «جایگاه ایران در دکترین روسای جمهوری آمریکا»، مجله تاریخ ایران، شماره 73/5، زمستان.
14
همراز، ویدا (1381)، بررسی اهداف و عملکرد اصل چهار ترومن در ایران، تهران، وزارت امور خارجه، اسناد و دیپلماسی.
15
McPherson, Alan (2014). Herbert Hoover, Occupation Withdrawal, and the Good Neighbor Policy." Presidential Studies Quarterly, Volume 44 Issue 4: 623-639.
16
United States, National Archive, Records of the Office of Strategic Services, no. 109456, “Annual estimate of political stability”, 19 December 1944, fol. 7.
17
United States, State Department, Executive Agreement Series, nos. 351-400 (Washington, D.C. 1963), P. 262.
18
F.R.U.S (Van Fleet) to the Secretary Of State, [Athens] May 23, 1950.
19
Department of State Bulletin, June 26, 1950. P 1048.
20
F.R.U.S 711.91/10-1246,Memorandum by the State-War-Navy Coordinating Committee to Major General John H. Hilldring, WASHINGTON, 12 October 1946.
21
F.R.U.S 788.5 / 5-2350: Telegram, The Chief of the Joint United States Military Aid Group to Greece
22
F.R.U.S 788.5 MAP/1-2650, The Department of State to the Iranian Embassy, January 26, 1950.
23
F.R.U.S 840.20/2-149, Telegram, The Charge in Iran to the Secretary of State, TEHRAN, February 1, 1949.
24
F.R.U.S 841.239l17-2748: Telegram, The Ambassador in the United Kingdom to the Secretary of State, London, July 27, 1948.
25
F.R.U.S 891.00'/3-1948, Memorandum of Conversation, Presumably by the Charge in Iran, March 17, 1948.
26
F.R.U.S 891.24/11-1047: Telegram, the Ambassador in Iran (Allen) to the 'Secretary of State, TEHRAN, November 10, 1947.
27
F.R.U.S NEA Politico-Military Adviser Files: Lot 484: MAP-Country Statements. FY 1951, Paper prepared in the Bureau of Near Eastern, South Asian, and African Affairs, (undated).
28
F.R.U.S The Acting Secretary of State to the Embassy in Iran, F.R.U.S 891.24/12-947: Telegram, concern, of the united states with the hostile attitude 'of the soviet union towards Iran; political support of Iran by the united states; the question of united states military and economic aid to Iran, Washington, January 3, 1949.
29
F.R.U.S, 607.1141/3-2550: Airgram, The Secretary of State to the Embassy in Iran, March 25, 1950.
30
F.R.U.S, 711.00/7-1546, Policy and Information Statement on Iran Prepared in the Department of State, July 15, 1946.
31
F.R.U.S, 86124591/3-1746: Telegram, the Ambassador in Iran to the Secretary of State, TEHRAN, March 17, 1946.
32
F.R.U.S, 891.00/9-3046: Telegram, the Ambassador in Iran to the Secretary of State, TEHRAN, September 30, 1946
33
F.R.U.S. 123 Allen, George V, Telegram, The Secretary of State to the Ambassador in Iran (Allen), "Washington, December 20, 1946.
34
F.R.U.S. 891.00/9-3048, Memorandum of Convention, by the Assistant Chief of Division of Greek, Turkish, and Iranian Affairs (Dunn), September 30, 1948.
35
F.R.U.S. 891.001/4-648: Telegram, The Ambassador in Iran (Wiley) to the Secretary of State, EHRAN, April 6, 1948.
36
F.R.U.S. 611.88/2-1550, The Ambassador in Iran to the Secretary of State, TEHRAN, February 15, 1950.
37
F.R.U.S. 711.00/7-1546, Policy and Information Statement on Iran Prepared in the Department of State, July 15, 1946.
38
F.R.U.S. 740.00119 Council/10-346: Telegram, The Secretary of State to the Acting Secretary of State, PARIS, October 3, 1946.
39
F.R.U.S. 740.0011 E.W./5-1845: Telegram, The Ambassador in Iran to the Secretary of State, TEHRAN, May 18, 1945.
40
F.R.U.S. 761.91/7-1147: Telegram, The Secretary of State to the Embassy in Iran, WASHINGTON, July 29, 194'7
41
F.R.U.S. 761.91/7-548: Telegram, The secretary of state to the Embassy in Iran, WASHINGTON, July 5, 1948.
42
F.R.U.S. 781.13/5-251: Telegram, the Ambassador in Iran to the Department of State, TEHRAN, May 2, 1951.
43
F.R.U.S. 788.11/1-2450: Telegram, The Ambassador in Iran to the Secretary of State, TEHRAN, January 24, 1950.
44
F.R.U.S. 788.5 MSP/1-1952: Telegram, The Ambassador in Iran to the Department of State, TEHRAN, January 19, 1952.
45
F.R.U.S. 888.2553110-951, Memorandum of Conversation, by Colonel Vernon Walters, NEW YORK, October 9, 1951.
46
F.R.U.S. 890.20/4-849: Telegram, The Secretary of State to the Embassy in Iran, W ASHINGTON, April 8, 1949
47
F.R.U.S. 891, 00/8-548: Telegram, The Ambassador in the United Kingdom to the Secretary of State, London, August 5, 1948.
48
F.R.U.S. 891.00/ 2-1649 Telegram, The Charge in Iran (Somerville) to the Secretary of State, TEHRAN, February 16, 1949.
49
F.R.U.S. 891.00/1-2949: Telegram, The Sedentary of State to the Embassy in Iran, WASHINGTON, January 29, 1949.
50
F.R.U.S. 891.00'/3-1948, Memorandum of Conversation, Presumably by the Charge in Iran, (Somerville), [TEHRAN], March 17, 1948.
51
F.R.U.S. 891.00/3-2949 Memorandum by the Director of the Office of Near Eastern and African Affairs (Satterthwaite) to the Secretary of State, May 3, 1949.
52
F.R.U.S. 891.00/5-646: Telegram, The Charge in Iran (Ward) to the Secretary of State, TEHRAN, May 6, 1946.
53
F.R.U.S. 891.00/6-1647: Telegram, The Secretary of State to the Embassy in Iran, WASHINGTON, June 21, 1947.
54
F.R.U.S. 891.00/9-3046: Telegram, The Ambassador in Iran (Allen) to the Secretary of State, TEHRAN, September 30, 1946.
55
F.R.U.S. 891.0001 Pahlavi /11-1949, Memorandum of Conversation by the Director of the Office of Greek, Turkish, and Iran Affairs (Jernegan), November 19, 1949.
56
F.R.U.S. 891.105A/1-2748: Telegram, The Secretary of State to the Embassy in Iran, February 5, 1948.
57
F.R.U.S. 891.20/4-1447 Memorandum of Conversation, by Mr. Edwin M. Wright, Special Assistant to the Director of the Office of Near Eastern and African Affairs (Henderson), April 14, 1947
58
F.R.U.S. 891.24/10-3047: Telegram, the Ambassador in Iran (Allen) To the Secretary of State, TEHRAN, October 30, 1947.
59
F.R.U.S. 891.24/12-947: Telegram, the Acting Secretary of State to the Embassy in Iran, January 3, 1948.
60
F.R.U.S. 891.24/1-948: Telegram, The Ambassador in Iran (Allen) to the Secretary of State, TEHRAN, January 9, 1948.
61
F.R.U.S. 891.24/9-14: Telegram, The Ambassador in, Iran. (Wiley) to the Secretary of State, TEHRAN, September 1, 1948.
62
F.R.U.S. 891.51/ 7-749: Telegram, The Ambassador in Iran (Wiley) to the Secretary of State, TEHRAN, July 7, 1949.
63
F.R.U.S. 891.51/11-1847: Telegram, The Ambassador in Iran (Allen) to the Secretary of State, TEHRAN, November 18, 1947.
64
F.R.U.S. 891.51/1-347 the Secretary of War (Patterson) to the Secretary of State, Washington 3, January 1947.
65
F.R.U.S. address of the President to Congress, Recommending Assistance to Greece and Turkey, March 12, 1947. 80TH congress 1st Session, Document No. 171. P3.
66
F.R.U.S. National Security Council document 73/4, "The Position of the United States With Respect to Possible Further Soviet Moves in the Light of the Korean Situation," August 25,1950.
67
F.R.U.S. 891.00/1-146: Telegram, the Ambassador in Iran (Murray) to the Secretary of State, TEHRAN, January 1, 1946.
68
F.R.U.S788.5 MSP 11-852, Memorandum by the Acting Assistant Secretary of State for Near Eastern, South Asian, and African Affairs (Berry) to the Secretary of State, January 8, 1952.
69
F.R.U.S891.00/9-2545 Telegram, The Ambassador in Iran (Murray) to the Secretary of State, TEHRAN, September 25, 1945.
70
F.R.U.S891.51A/9-545: Telegram, The Ambassador in Iran (Murray) to the Secretary of State, TEHRAN, September 5, 1945.
71
F.R.U.SS/ S-NSC Files, lot 63: D 351, NSC 54 Series, Report of the National Security Council on the Position of the United States With Respect to Iran July 21, 1949.
72
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه و موقعیت قارص در چالشهای امنیتی و نظامی ایران و عثمانی (از دوره صفویه تا دوره نادرشاه با تاکید بر منابع ترکی عثمانی)
یکی از مهمترین مناطقی که دولت صفوی و نادرشاه با عثمانیها بر سر آن مجادله داشتند، شهر قارص بود. در سیاست خارجی دولتهای رقیب منطقهای نظیر ایران، عثمانی و روسیه، موقعیت قارص به روشنی قابل درک بود زیرا این شهر پل ارتباطی منطقه قفقاز و آسیای صغیر به شمار میرفت و تسلط هر دولتی بر آن، باعث تقویت جایگاه اقتصادی و نظامی در این جغرافیای پیچیده میگشت. از همین رو پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی ــ تطبیقی و با تاکید بر منابع ترکی تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که صفویان و نادرشاه برای تصرف قارص، چه اهداف سیاسی، نظامی و اقتصادی را دنبال میکردند؟ و دلیل اهمیت این شهر برای عثمانیها چه بوده است؟یافتهها پژوهش حاکی از آن است که از لحاظ سیاسی، تسلط بر قارص میتوانست موازنه قدرت را در منطقه غرب ایران و قفقاز تغییر دهد و از لحاظ اقتصادی، خط ارتباطی تجارت قفقاز و شرق امپراتوری عثمانی و دریای سیاه از قارص میگذشت و تسلط بر آن تاثیر بسزایی در درآمدهای دولتهای صفوی، افشار و عثمانی داشت. به همین دلیل کشمکش بر سر آن با عثمانیها، در دوره صفوی، گسترش پیدا کرد و در دوره نادر به اوج خود رسید.
https://hsow.journal.araku.ac.ir/article_242634_642f2d8bd462923a25ec0853539c2a8d.pdf
2021-01-20
95
120
10.52547/HSOW.4.4.95
صفوی
نادرشاه
قارص
عثمانی
تجارت
مهدی
وزینی افضل
drmahdivazin@gmail.com
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت. ایران
LEAD_AUTHOR
ابوالقاسمی، علی؛ وزینی افضل، مهدی (1399)، سفرنامه اولیاء چلبی به ایران عصر صفوی، جیرفت: دانشگاه جیرفت.
1
ابوبکر بن عبدالله (1387)، تاریخ عثمان پاشا، به کوشش یونس زیرک، ترجمه نصرالله صالحی، تهران: طهوری.
2
استرآبادی، میرزا مهدی خان (1366)، دره نادر (تاریخ عصر نادرشاه)، به اهتمام جعفر شهیدی، تهران: علمی و فرهنگی.
3
استرآبادی، میرزا مهدی خان (1377)، تاریخ جهانگشای نادری، به اهتمام سید عبدالله انوار، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
4
اسکورثی، مایکل (1388)، ایران در عصر نادر، ترجمه صادق زیباکلام، سید امیر نیاکویی، تهران: روزنه.
5
خورشاه الحسینی، (1379)، تاریخ ایلچی نظام شاه، تصحیح محمدرضا نصیری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
6
امیر احمدیان، بهرام (1376)، جغرافیای قفقاز، تهران: وزارت امور خارجه.
7
اوتر، ژان (1363)، سفرنامه (عصر نادرشاه)، ترجمه علی اقبالی، تهران: جاویدان.
8
اوزون چارشی لی، اسماعیل حقی (1377)، تاریخ عثمانی، ترجمه ایرج نوبخت، تهران: کیهان.
9
ایروانی، آبراهام (1393)، تاریخ جنگها (گزارش نبردهای ایران و عثمانی پس از سقوط صفویه)، ترجمه فاطمه اروجی، تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
10
تاورنیه، ژان باتیست (1336)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه ابوتراب نوری، اصفهان: کتابخانه سنایی و کتابفروشی تأیید.
11
ترکمان منشی، اسکندربیگ (1382)، تاریخ عالم آرای عباسی، تصحیح ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
12
تهرانی (وارد)، محمدشفیع (1349)، تاریخ نادرشاهی (نادرنامه)، به اهتمام رضا شعبانی، تهران: فرهنگ ایران.
13
جنابدی، میرزا بیگ (1378)، روضه الصفویه، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
14
روملو، حسن بیگ (1384)، احسن التواریخ، تصحیح و تحشیه عبد الحسین نوایی، 3 جلد، تهران: اساطیر.
15
شیرازی، عبدی بیگ (1369)، تکملة الاخبار، مقدمه، تصحیح و تعلیقات عبدالحسین نوایی، تهران: نی.
16
صالحی، نصرالله (1398)، «جنگهای ایران و عثمانی در ایروان (1143 ق)»، مطالعات تاریخی جنگ، شماره دوم، تابستان، صص 71-96.
17
فریدون بیگ (1275ق)، منشآت السلاطین، ج اول، استانبول.
18
فلور، ویلم (1368)، حکومت نادرشاه به روایت منابع هلندی، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: طوس.
19
قمی، قاضی احمد الحسینی (1359)، خلاصة التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، تهران: دانشگاه تهران.
20
لاکهارت، لارنس (1383)، انقراض سلسله صفویه، ترجمه اسماعیل دولتشاهی، تهران: علمی و فرهنگی.
21
مروی، محمد کاظم (1369)، عالم آرای نادری، تصحیح و مقدمه محمد امین ریاحی، تهران: علمی.
22
نصرالله، محمد و دیگران (1395)، اطلس عثمانی اوایل سده بیستم، ترجمه نصرالله صالحی و علی کاتبی، تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
23
وثوقی، محمد باقر و دیگران (1386)، وصف خلیج فارس در نقشههای تاریخی، تهران: بنیاد ایران شناسی.
24
منابع ترکی و انگلیسی
25
Aktepe, M. Münir, (1975), İran'da Nadir Şah ve Beşinci Mezhep Meselesi”, E.D., S.XXVI, XXVII, tarihsiz, s.14-21, 15-19.
26
Atasoy, Nurlan, (2004), “Osmanlı İpekli Kumaşları”, Osmanlı Uygarlığı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, s. 760-787.
27
Ateş, Abdurrahman, (2002), Osmanlı-iran Siyasi ilişkileri (1720-1747), Altinpost Yayinlari, Ankara.
28
Axworthy, Michael (2009). The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant, I. B. Tauris
29
Bilge M. Sadık, (2005), Osmanlı Devleti ve Kafkasya, İstanbul
30
Bkz, eder, Abraham, (1876), (Katholikos-Giridli), Mon Histoire et celle de Nadir II (Fransızca terc. M. Brosset), Collection d’historiens Arméniens, S. Pétersburg, 1876.
31
Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Kars" . Encyclopedia Britannica. 15 (11th ed). Cambridge University Press.
32
Dalsar, Fahri, (1974), Türk Sanayi ve Ticaret Tarihinde Bursa’da İpekçilik, İstanbul.
33
EFE, Haydar, KIZIL, Murat, (2017), Sinir Kavrama Ve Tarihsel SÜREÇ İÇİNDE Turkiye-İran Sinirinin Olusumu ve Önemi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDE) X-I: 77-90, s 77-89
34
Hammer, Baron Joseph Von, (1994), Büyük Osmanlı Tarihi, VII-VIII, çev. V. Bürün, İstanbul.
35
Herzig, Eamund, (1992), The Volume of Iranian Raw Silk Exports in the Safavid Period”, The Journal of the Society for Iranian Studies, Numbers, 1-2, Volume 25, p. 61-79.
36
İnalcık, Halil, (2000), Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Çev. Halil Berktay, Eren Yayıncılık.
37
İpşirli Mehmet, (2002), “Osmanlı Vekainamelerinde İran”, Tarihten Günümüze Türk – İran İlişkileri Sempozyumu
38
Karadeniz, Yılmaz, (2016), “İran ve Osmanlı Devleti Arasında Mezhebi İhtilafların Azaltılması ve İslam Birliği Teşebbüsleri (1555-1746), Asia Minor Studie-İnternational Journal Of Social Sciences, C 4, S 8, Temmuz, Amasya, s.70-86.
39
KILIÇ, Remzi, (2001), XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlı-İran Siyasi İlişkileri, İstanbul.
40
Kırzıoğlu, fahrettin (1953), Kars Tarihi, İstanbul.
41
Kırzıoğlu, Fahrettin, (1983), “İran Hükümdarı Afşarlı Nadir Şah’ın Kars Muhasarası ve Bunu Anlatan Emekli Kars Kadısı Osman Saf’ın Risalesi”, Birinci Askeri Tarih Semineri Bildiriler, Ankara.
42
Koç, Hamit, (2002), “Klasik Dönem Anadolu Sanayii Üzerine Bir Değerlendirme (1500-1605)”, Türkler Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları, X, Ankara, s. 771-780.
43
KOÇU, Reşat Ekrem, (1934), Osmanlı Muahedeleri ve Kapitülasyonlar, Türkiye Matbaası, İstanbul.
44
Küçükdağ, Yusuf, (1999), “Osmanlı Devletinin Şah İsmailin Anadoluyu Şiileştirme Çalışmalarını Engellemeye Yönelik Önlemleri”, Osmanlı, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, s. 269-281.
45
Murphey, Rhoads, (2005), “The Resumption of Ottoman – Safavid Border Conflict, 1603 – 1638: Wiesbaden, Volume 26, Pp 151-170.
46
Muahedat Mecmuası, (1294), c.II, İstanbul.
47
Naima, Mustafa, (1280), Tarih, III, İstanbul.
48
Pour, Ali Djafar, (1997), Nadir Şah Döneminde Osmanlı-İran İlişkileri, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
49
Ragıp Paşa, Koca (1149), Tahkik ve Tevfik, Müzakereleri, Hüsrev Paşa Ktb. nr. 376.
50
SARAY, Mehmet, (1990), Türk İran Münasebetlerinde Şiiliğin Rolü, Türk Kültürünü Araştırma Enst, Ankara.
51
Şem’dani Zade, (1147), a.g.e. aynı yer; B.O.A. Mühimme, nr.140. (Şevval).
52
Siri Efendi, (1744), Makale-i Vaka-i Muhasara-i Kars, Es’ad Efendi Kütüphanesi, nr. 2417.
53
Tadcusz Swietochowski, (1988), Müslüman Cemaatten Ulusal Kimliğe Rus Azerbaycanı 1905-1920, çev. N. Mert, İstanbul.
54
Tahirzade, Edalet, (2005), Ntıdir Şah Efitır (Tercümeyi-fatıl oçerki), Çıraq Neşriyat, Bakü.
55
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فناوریهای نظامی نوین و کاربرد آنها در جنگ داخلی آمریکا (1865-1861م)
جنگ داخلی آمریکا جنگی چهارساله از 1861 تا 1865 میان ایالاتمتحده و یازده ایالت جنوبی بود که از اتحادیه جدا شدند و کشورهای کنفدراسیون آمریکا[1] را تشکیل دادند. این پژوهش با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و شیوه گردآوری منابع کتابخانهای به دنبال یافتن این پرسش است که چه فناوریهای نظامی نوینی در طول این جنگ به کار گرفته شدند و کاربرد آنها در جنگ چگونه بوده است؟ مدعای این پژوهش بر این امر استوار است که فناوری نظامی نوین یکی از مهمترین ویژگیهای جنگ داخلی آمریکا بودند که برای نخستین بار ساخته شدند و نقش مهمی در شکلدهی به مسیر جنگ ایفا کردند. ایالات شمالی نیز به علت توسعه بیشتر فناوری توانستند مسیر جنگ را به سود خود تغییر دهند. دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد که مسلسل، تفنگ خودکار، رزمناوهای زرهپوش، زیردریایی، راهآهن، تلگراف و بالون از مهمترین جنگافزارها و فناوریهایی بودند که در طول جنگ مورداستفاده قرار گرفتند. اگرچه هر دو سوی این نبرد در ساخت جنگافزارهای نوین اقداماتی انجام دادند، ایالات شمالی موفقتر عمل کردند و سلاحها و فناوریهای نوین به پیروزی در جنگ به آنها کمک کرد.
https://hsow.journal.araku.ac.ir/article_242316_acc7f969334215315ca0e950133c0dba.pdf
2021-01-20
121
143
10.52547/HSOW.4.4.123
جنگ داخلی
جنگافزار
فناوری
ایالات شمالی
ایالات مؤتلفه آمریکا. آبراهام لینکلن
سیاوش
یدالهی
history1371@gmail.com
1
دانشآموخته کارشناسی ارشد تاریخ عمومی جهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
LEAD_AUTHOR
امور، فرید (1395). جنگ داخلی آمریکا. ترجمه عبدالوهاب احمدی. تهران: نشر آگه.
1
پالمر، رابرت روزول (1392). تاریخ جهان نو. ترجمهی ابوالقاسم طاهری. تهران: امیرکبیر.
2
شوئل، فرانک لویی (1393). امریکا چگونه امریکا شد. ترجمه ابراهیم صدقیانی. تهران: امیرکبیر.
3
کوریک، جیمز آ (1396). جنگ داخلی امریکا. ترجمه فاطمه حسینی روزبهانی. تهران: انتشارات ققنوس.
4
Alexander, W.A (1902). The True Stories of the Confederate Submarine Boats. New Orleans: Picayune.
5
Anderson, Bern (1962). By Sea and by River: The Naval History of the Civil War. Usa: Knopf; reprint, Da Capo, n.d.
6
Baxter, James Phinney (1968). The Introduction of the Ironclad Warship. Usa: Archon Books.
7
Brooks, Victor (2000). Secret weapons in the Civil War. Philadelphia: Chelsea House Publishers.
8
Bruce, Robert V (1956). Lincoln and the tools of war. Indianapolis: Bobbs-Merrill.
9
Campbell, E. G (1938). The United States Military Railroads, 1862-1865: War Time Operation and Maintenance. The Journal of the American Military History Foundation, Vol. 2, No. 2, pp. 70-89.
10
Chaffin, Tom (2008). The H. L. Hunley: The Secret Hope of the Confederacy. New York: Hill and Wang.
11
Coggins, Jack (1962). Arms and equipment of the Civil War. New York: Doubleday &Company.
12
Conlin, David L. Russell, Matthew A (2006). Archaeology of a Naval Battlefield: H. L. Hunley and USS Housatonic. The International Journal of Nautical Archaeology. Volume35, Issue 1. Pages 20-40.
13
Hacker, Barton C (2016). Astride two worlds: technology and the American Civil War. Usa: Smithsonian Institution Scholarly Press.
14
Haydon, F. Stansbury (2000). Military ballooning during the early Civil War. Usa: Johns Hopkins University Press.
15
Hazlett, James C. Olmstead, Edwin & Parks, M. Hume (2004). Field Artillery Weapons of the Civil War. Usa: University of Illinois Press.
16
Hill, John Richard (2000). War at sea in the ironclad age. London: Cassell.
17
Ironclad in Encyclopedia Britannica. Retrieved May 26, 2018 (13:45). from Britannica Online database on the World Wide Web: https://www.britannica.com/technology/ironclad.
18
Jones, Terry L (2002). Historical Dictionaryof the Civil War. London: The Scarecrow Press.
19
Hogg, Ian V (1987). Weapons of the Civil War. New York: Military Press: Distributed by Crown.
20
Knapp, George (2001). "Rifled Musket, Springfield, Model 1861". In Jerold E. Brown. Historical Dictionary of the U.S. Army. Usa: Greenwood Publishing Group.
21
Markle, Donald E (1995). Spies and spymasters of the Civil War. New York: Barnes & Noble.
22
Mattern, Joanne (2016). Technology During the Civil War. Usa: Abdo Publishing.
23
Militart technology in Encyclopedia Britannica. Retrieved May 26, 2018 (13:55). from Britannica Online database on the World Wide Web: https://www.britannica.com/technology/military-technology.
24
Mountjoy, Shane (2009). Technology and the Civil War. Usa: Infobase Publishing.
25
LORD, FRANCIS A (1963). Civil War collector's encyclopedia: arms, uniforms, and equipment of the Union and Confederacy. Usa: Stackpole Company.
26
Pritchard, Russ A (2003). Civil War Weapons and Equipment. London: Salamander Books Ltd.
27
Roger Pauly (2004). Firearms: The Life Story of a Technology. United States: Greenwood Publishing
28
Scafuri, Michael P (2017). H. L. Hunley Revealed: documentation, deconcretion, and recentdevelopments in the investigation of an American Civil Warsubmarine from 1864. The International Journal of Nautical Archaeology. Publication cover image. Volume 46, Issue2. Pages 303-316.
29
Sears, Stephen W (1992). To the Gates of Richmond: The Peninsula Campaign. Boston: Ticknor & Fields.
30
Sherman, William T (1957). Memoirs of General William T. Sherman. Usa: Bloomington, Indiana University Press.
31
Stewart, Gail (2000). Weapons of war. Usa: Lucent Books.
32
Thompson, Robert Luther. (1972). Wiring a Continent: The History of the Telegraph Industry in the United States, 1832–1866. Reprinted New York: Arno Press.
33
Walker, Sally M (2005). Secrets Of A Civil War Submarine: Solving The Mysteries Of The H. L. Hunley. Usa: Carolrhoda Books.
34