The Abbasid Caliphate is considered one of the most important governing systems in the Islamic world. Many administrative and political institutions of Islamic civilization were formed during this caliphate, although many of these institutions were derived from the structures of pre-Islamic Iran. The institution of the judiciary was one of the most important administrative structures of this caliphate, that despite its previous existence in Islamic governments, it eventually evolved in the hands of the Abbasids. Various military and social structures served the judiciary of the Abbasid Caliphate, the most important of which were Hasabeh, Shorteh, and Divan-e-Mazalem (the Court of Injustice). The present study seeks to examine the position of the mentioned military and social institutions in the judicial structure of the Abbasid Caliphate and to illuminate the position of these military positions and social structures in the judicial system of the Abbasid Caliphate. The findings of the research indicate that these positions were an important part of the judicial structure of that period. Hasabeh was in charge of economic, social, and religious affairs, and this organization acted in direct connection with "Amr-be-Maroof va Nahy-e-Monkar" (enjoining the good and forbidding the evil). Shortehs (judicial officers) were the executors of judicial rulings and were considered the executive arm of the judiciary. Finally, the Court of Injustice, which was an important part of the judiciary of the Abbasid Caliphate and was directly run by the caliph himself, also played an important role in people's direct access to the caliphs when they dealt with people's complaints about the actions of the governors, commanders, and notable statesmen.
ابن اثیر، عزالدین علی بن احمد، (1371)، الکامل فی التاریخ: کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی.
ابن اخوه، محمد بن محمد قرشی، (1360)، آیین شهرداری در قرن هفتم هجری، جعفر شعار، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، (1358 هـ.ق)، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، هند، حیدرآباد: مطبعه دایره المعارف.
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، (1391هـ.ق/ 1971م)، تاریخ ابن خلدون(المسمی بکتاب العبر و دیوان المبتداء و الخبر، فی ایام العرب و العجم و البربر و من عاصرهم من ذوی السلطان الاکبر)، بیروت: منشورات مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
ابن عبد البر، (بیتا)، الإستیعاب فی معرفه الأصحاب، تحقیق: محمد على البجاوی، نهضه مصر/ الفجاله/ القاهره: المکتبه الشامله، نسخه 3.23، http://www.shamela.ws.
أبو النصر، محمد عبدالعظیم؛ (2001م)، السلاجقه تاریخهم السیاسی و العکسری، عین للدراسات و البحوث الانسانیه و الاجتماعیه.
أبوزهره، محمد، (بیتا)، تاریخ المذاهب الاسلامیه فی السیاسه و العقائد و تاریخ المذاهب الفقهیه، مصر، قاهره: دارالفکر العربی.
الحمیضی، عبدالرحمن ابراهیم عبدالعزیز، (1409هـ / 1989م)، القضاء و نظامه فی الکتاب و السنّه، المملکه العربیه السعودیه جامعه أم القری.
الشیزری الشافعی، ابوالنجیب جلال العدوی عبدالرحمن بن نصر بن عبدالله؛ (1365هـ.ق/ 1946م)، نهایه الرتبه الظریفه فی طلب الحسبه الشریفه، الناشر مطبعه التألیف و الترجمه و النشر، مکتبه الشامله، نسخه 3.23.
امین، سید حسن، (1393)، حقوق، دوره اسلامی، قسمت اول و دوم، مجلد 21، بنیاد دایره المعارف اسلامی.
امین، سیّد حسن، (1382)، تاریخ حقوق ایران، تهران: انتشارات دایره المعارف ایرانشناسی.
انوری، حسن، (1355)، اصطلاحات دیوانی دوره غزنوی و سلجوقی، تهران، کتابخانه طهوری.
بلاذری، احمد بن یحیی؛ (بیتا)، أنساب الأشراف، المکتبه الشامله، نسخه 3.23، http://www.shamela.ws.
بویل، جی. آ، (1387)، تاریخ ایران کیمبریج: از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان، حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر.
بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین، (1355)، تاریخ بیهقی، تصحیح علیاکبر فیّاض، به اهتمام محمدجعفر یاحقی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
حسن، ابراهیم حسن، (1964م)، تاریخ الإسلام السیاسی و الدینی و الثقافی و الإجتماعی، مکتبه النهضه المصریه.
خصباک، جعفر حسین، (1974م)، القضاء فی العراق فی العهد السلجوقی، مجله التاریخیه، العدد 3، صص 111-81.
زیدان، جرجی، (1369)، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، تهران: انتشارات امیرکبیر.
ساکت، محمد حسین، (1365)، نهاد دادرسی در اسلام، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
ساکت، محمد حسین، (بیتا)، سازمان قاضیالقضات در جهان اسلام، مجله حقوقی دادگستری.
شلبی، احمد، (1975م)، تاریخ التشریع الإسلامی و تاریخ النظم القضائیه فی الإسلام مع بحوث ضافیه عن القرآن الکریم، المصدر الأول لتشریع، القاهره: مکتبه النهضه المصریه.
طوسی، ابوعلی حسن، (خواجه نظام الملک)، (1347)، سیر الملوک (سیاستنامه)، به اهتمام هیوبرت دارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
عظیم زاده طهرانی، طاهره، پوررمضان، زهره، (1389)، وجوه اشتراک و افتراق قضا و قضاوت عصر سلجوقی با دورههای پیش از اسلام، فصلنامه تخصصی فقه و تاریخ تمدن، زمستان، شماره 26.
کریستن سن، آرتور، (1382)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: انتشارات صدای معاصر.
گردیزی، ابو سعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود، (1363)، زین الأخبار گردیزی، بی جا: انتشارات دنیای کتاب.
ماوردی، علیبن محمد، (1383)، آیین حکمرانی (الاحکام السلطانیه و الولایات الدینیه)، ترجمه و تحقیق حسین صابری، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مدرسی طباطبایی، حسین، (1366)، مقاله دیوان مظالم، مجله فرهنگ ایران زمین، شماره 27.
مسعودی، علی بن حسین، (1382)، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
Hassan Beigi, M. (2021). A Study of Military and Social Institutions Serving the Judicial Structure of the Abbasid Caliphate. Historical Study of War, 4(4), 1-22. doi: 10.52547/HSOW.4.4.1
MLA
Mohammad Hassan Beigi. "A Study of Military and Social Institutions Serving the Judicial Structure of the Abbasid Caliphate". Historical Study of War, 4, 4, 2021, 1-22. doi: 10.52547/HSOW.4.4.1
HARVARD
Hassan Beigi, M. (2021). 'A Study of Military and Social Institutions Serving the Judicial Structure of the Abbasid Caliphate', Historical Study of War, 4(4), pp. 1-22. doi: 10.52547/HSOW.4.4.1
VANCOUVER
Hassan Beigi, M. A Study of Military and Social Institutions Serving the Judicial Structure of the Abbasid Caliphate. Historical Study of War, 2021; 4(4): 1-22. doi: 10.52547/HSOW.4.4.1