مجلس شورای اسلامی و مسئله حمله عراق به کویت (11مرداد 1369- 9 اسفند 1369)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی. amiripari.f@gmail.com

2 عضو هیئت علمی گروه تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

3 عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران

4 عضو هیئت علمی گروه تاریخ پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی.

چکیده

مجلس شورای اسلامی به‌واسطه قانون اساسی، دارای برخی اختیارات در سیاست خارجی کشور است. بنابراین مجلس می‌تواند در کنار نهادهایی چون رهبری، شورای عالی امنیت ملی و دولت در سیاست خارجی تأثیرگذار باشد. یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاسی که پس از پایان جنگ ایران و عراق، کشور و بخصوص مجلس را درگیر جریانات خود نمود، حمله عراق به کویت در 2 اوت  1990/ 11مرداد 1369 است. با توجه به اهمیت این موضوع برآنیم به نقش و رویکرد مجلس شورای اسلامی در این زمینه بپردازیم و به این پرسش پاسخ دهیم که مجلس چه تأثیری در نحوه تصمیم‌گیری ایران در قبال جنگ بر عهده داشته است؟ در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، مواضع مجلس در این خصوص مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌ها حکایت از آن دارد که وجود نهادهایی چون شورای عالی امنیت ملی و دولت با اختیارات ویژه در سیاست خارجی، تخصصی بودن مسائل سیاسی و قلت نیروهای کارآزموده و کندی روال تصمیم‌گیری در مجلس به واسطه ویژگی‌های ساختاری و همچنین انفصال بین مجلس و دولت در بررسی موضوع، منجر به عدم تأثیرگذاری جدی مجلس گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Islamic Consultative Assembly and the Issue of Iraq's Invasion of Kuwait (August 2, 1990-February 28, 1991)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Amiri Pari 1
  • Alireza Molaei Tavani 2
  • dariush rahmanian 3
  • Hamid Basiratmanesh 4
1 * Corresponding author: PhD Student of History of Islamic Revolution, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution; Email: Amiripari.f@gmail.com
2 Faculty Member, Department of History, Institute for Humanities and Cultural Studies.
3 Member of the faculty of the Department of History, University of Tehranrahmanian.dariush@gmail.com
4 **** Faculty Member, Department of History, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution.
چکیده [English]

By virtue of the Iranian Constitution, Islamic Consultative Assembly enjoys some authorities in the foreign policy of the country. As such, along with institutions including the Leadership and the Supreme Council of National Security and the government, it can be influential in foreign policy. One of the most important political events which made the country and particularly the Islamic Consultative Assembly involved in the events after the end of the war between Iran and Iraq is Iraq's invasion of Kuwait on August 2, 1990. Considering the importance of this issue, this paper is an attempt to deal with the role and approach of the Islamic Consultative Assembly in this regard. Hence, the problem addressed is the effect of the Iranian parliamant on Iran's way of deciding on the issue of war. It is an attempt to investigate the parliamentary positions taking a descriptive- analytical approach. The results show that the existence of institutions, such as the Supreme Council of National Security and the government with special authorities in foreign policy, the specialized nature of political issues, the scarcity of experienced forces and the slowness of the decision-making process in the parliament due to structural features as well as the separation between the parliament and the government in investigating the issue led to a lack of serious influence of the parliament.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Consultative Assembly
  • Supreme Council of National Security
  • Persian Gulf War
  • Iraq

مراجع

1)      پناهی، محمدحسین و سعیده امینی، (تابستان 1392). «تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره هفتم، شماره 2.
2)      رجبی، علی (تابستان 1393). «بررسی تطبیقی عملکرد سیاسی مجلس شورای اسلامی در دوره 3 و 4»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم سیاسی.
3)      رمضانی، روح‌الله (1395). چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
4)      زیباکلام، صادق و فرشته‌السادات اتفاق‌فر (1387). هاشمی بدون روتوش، تهران: نشر روزنه.
5)      ستوده، محمد (1386). تحولات نظام بین‌الملل و سیاست خارجی ایران، تهران: دانشگاه باقرالعلوم.
6)      صحرایی، علیرضا (1390). درآمدی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ایدئولوژی سیاسی، مشهد: سخن گستر.
7)      طارمی، کامران (بهار 1385). «دیدگاه‌ها و سیاست‌های ایران در مورد امنیت منطقه خلیج‌فارس: خاستگاه‌ها، تحولات و ناکامی‌ها»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 71.
8)      فلاح‌نژاد، علی (1384). سیاست صدور انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
9)      نبوی، سید مرتضی (1383). «سیاست خارجی ایران در دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی»، راهبرد، شماره ۳۴.
10)   - مشروح مذاکرات دوره سوم مجلس شورای اسلامی ۷ خرداد ۱۳۶۷ – ۶ خرداد ۱۳۷۱.
 
11)   روزنامه جمهوری اسلامی، 13 مرداد 1369، شماره 3236؛ 5 شهریور 1369، شماره 3265؛ 25 شهریور 1369، شماره 3672؛ 26 شهریور 1369، شماره 3273؛ 10 آذر 1369، شماره 3334؛ 30 دی 1369، شماره 3376؛ 8 بهمن 1369، شماره 3383؛ 7 فروردین 1370، شماره 3422؛ 21 شهریور1369؛ شماره 3270؛ 6 بهمن 1369، شماره 3381.
12)   روزنامه رسالت، 20 مرداد 1369، شماره 1325.
13)   روزنامه سلام، 27 آذر 1370، شماره 168.
14)   روزنامه کیهان، 24 مرداد 1369، شماره 12974.
15)   روزنامه عصر ما، 23 آذر 1373، شماره 5.
16)   مصاحبه با آیت‌الله بیات، 26/6/1398.
17)   مصاحبه با حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا 18/2/1397.
18)  Calabrese, John )1994(. Revolutionary Horizons Regional Foreign Policy in Post-Khomeini Iran, First published in the United States of America, by Scholarly and Reference Division, ST. MARTIN'S PRESS, INC.
19)  Freedman‌, Lawrence, Karsh, Efraim(Fall 1991). »How Kuwait Was Won: Strategy in the Gulf War«, International Security, Vol. 16, No. 2.
20)  Marshal, Christin )2003.( IRAN’S PERSIAN GULF POLICY From Khomeini to Khatami, RoutledgeCurzon 11 New Fetter Lane, London.
21)  M. Milani, Mohsen )Spring 1994».(Iran's Post-Cold War Policy in the Persian Gulf«, International Journal, Vol. 49, No. 2.
22)  Telhami, Shibley) 1993(.»Arab Public Opinion and the Gulf War«, Political Science Quarterly, Vol. 108, No. 3.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار