انقلاب اکتبر و تقابل نیروهای انگلیسی با نیروی قزاق در شمال ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ پیام نور.

2 استاد تاریخ دانشگاه الزهراء.

3 دانشیار دانشگاه علوم انتظامی امین.

4 عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور همدان

10.52547/HSOW.3.4.47

چکیده

 
با آغاز جنگ جهانی اول دو کشور روس و انگلیس درصدد گسترش قدرت نظامی خود در ایران برآمدند. انگلیسی­ها پلیس جنوب را تأسیس کردند و روس­ها هم بریگاد قزاق را به سطح دیویزیون ارتقا دادند. به دنبال انقلاب اکتبر و به قدرت رسیدن بلشویک­ها در روسیه، قوای روس خاک ایران را ترک کردند و انگلیسی­ها درصدد گسترش نفوذ در شمال ایران و قفقاز و پر کردن خلاء حاصل از خروج روس­ها برآمدند، این در حالی بود که دیویزیون قزاق تحت فرماندهی استاروسلسکی خود را حافظ منافع روسیه درشمال ایران می­دانست. هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که انگلیسی­ها برای گسترش نفوذ خود در شمال ایران به چه اقداماتی دست زدند و در این رابطه به چه شکل با دیویزیون قزاق برخورد کردند؟ مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته و به این نتیجه رسیده که انگلیسی­ها تلاش کردند از طریق قرارداد 1919 کلیة قوای نظامی ایران از جمله دیویزیون قزاق را در اختیار خود گیرند اما بواسطة مقاومت استاروسلسکی در برابر آنان و همچنین گسترش خطر پیشروی بلشویک­ها به داخل ایران، صلاح کار را در خروج قوای خود از ایران، اخراج افسران روس از دیویزیون قزاق و سپردن رهبری آن به فرماندهان ایرانی مورد اعتماد دیدند. 
 



 

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

October Revolution and British Forces' Confrontation with Cossack Forces in Northern Iran

نویسندگان [English]

  • Abdolreza Kiaei Dehkiani 1
  • Mohammad Amir Sheikhnouri 2
  • Mohammad Nayebpour 3
  • Alireza Alisoufi 4
1 PhD Student of History, Payame Noor University
2 Professor of History, Alzahra University
3 Associate Professor, Amin Police University
4 Associate Professor, Payame Noor University
چکیده [English]

With the outbreak of World War I, both Russia and Britain sought to expand their military power in Iran. The British established Southern Police Force, and the Russians upgraded the Cossack Brigade to the level of the division. Following the October Revolution and the Bolsheviks' rising to power in Russia, Russian forces left Iran, and the British sought to expand their influence into northern Iran and the Caucasus and to fill the vacuum created by the Russian withdrawal. It was while the Cossack division under the commanded of Vsevolod Starosselsky saw itself as protecting Russia's interests in northern Iran. The present study aimed to answer the question of what the British did to expand their influence in northern Iran and how did they deal with the Cossack division?The paper analyzes the issue using a descriptive-analytical method and concludes that the British attempted to take possession of all Iranian military forces, including the Cossack division, through the 1919 treaty, but due to Starosselsky's resistance against them as well as the expansion of the risk of Bolshevik advancement into Iran, they found it advisable to withdraw their troops from Iran, expel Russian officers from the Cossack division, and entrust its leadership to trusted Iranian commanders.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Northern Iran
  • North Persia Force (Norper force)
  • Cossack division
  • Russian Revolution of 1917
  • Edmund Ironside
  • Vsevolod Starosselsky
  1. آبادیان، حسین (1389)، تاریخ سیاسی ایران معاصر، بسترهای تاسیس سلطنت پهلوی (1299-1304) تهران: موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی.
  2. همو (1390)، تاریخ سیاسی ایران معاصر، جنگ جهانی اول تا کودتا (1293-1299) تهران: موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی.
  3. آلیس، سی. اچ (1372) دخالت نظامی بریتانیا در شمال خراسان 1919-1918، ترجمة کاوه بیات، تهران موسسه تحقیقات و مطالعات فرهنگی.
  4. آیرون‌‌ساید، (1373)، خاطرات سری آیرون‌ساید، ترجمه بهروز قزوینی، تهران: موسسه پژوهش ومطالعات.
  5. ادیبی، صادق، (1385)، سی سال با رضاشاه در قزاقخانه و قشون، تهران: نشر البرز.
  6. بهار، محمد تقی، (1363)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی، ج 1، تهران: امیرکبیر.
  7. پاولویچ، ‌میخائیل  و تریا. س. ایرانسکی (1329)، انقلاب مشروطیت ایران و ریشه‌های اقتصادی و اجتماعی آن، ترجمه محمدباقر هوشیار، تهران: رودکی.
  8. تونلی، سروالتر، (1356)، کشف تلبیس: دورویی و نیرنگ انگلیس از روی اسناد محرمانه انگلیسی در باب ایران، به کوشش عین‌الله کیانفر، پروین استخری، تهران: بی‌نا.
  9. خسروزاده، سیروان (1394) سیاست و عملکرد بریتانیا در قفقاز 1917-1921، تهران: وزارت امور خارجه.
  10. زرگر، علی‌اصغر، (1372)، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در دوران رضاشاه، ترجمه کاوه بیات، تهران: معین، پروین.
  11. سفیری، فلوریدا (1364) پلیس جنوب ایران، تهران: نشر تاریخ ایران.
  12. سینائی، وحید (1384) دولت مطقه، نظامیان و سیاست در ایران 1299-1357، تهران: کویر.
  13. شوستر، مورگان (1386)، اختناق در ایران، ترجمه حسین افشار، تهران: نشر ماهی.
  14. شیخ الاسلامی، جواد (زمستان 1365 و بهار 1366)، «میرزا کوچک خان رهبر جنبش جنگل»، تحقیقات اسلامی، شماره 2 و 3 (صص 115 تا 150).
  15. صباحی، هوشنگ  (1379)، سیاست انگلیس و پادشاهی رضاشاه، ترجمة پروانة ستاری، تهران: نشر گفتار.
  16. غنی، سیروس، (1377)، ایران و برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی­ها، ترجمه حسن کامشاد، تهران: نیلوفر.
  17. کتاب آبی: گزارش­های محرمانه امورخارجه انگلیس درباره مشروطه ایران(1362)، ج4، گردآورنده احمد بشیری تهران: نشرنو.
  18. کرونین، استفانی (1377)، ارتش و حکومت پهلوی، ترجمه غلامرضا علی بابایی، تهران: خجسته.
  19. قائم مقامی­، جهانگیر(بی­تا)، تاریخ ژاندرمری ایران از قدیمی­ترین ایام تا عصر حاضر، تهران: وزارت اطلاعات و جهانگردی.
  20. لوسوئر، امیل،(1368)، نفوذ انگلیسی­ها در ایران، ترجمه محمدباقر احمدی ترشیزی، تهران: انتشارات کتاب برای همه.
  21. ملائی­توانی، علیرضا، (زمستان1384)، «تاملی در تاسیس، توسعه و رفتار بریگاد قزاق(1917-1879م)»، مجله فرهنگ، سال 18، شماره 56 (از ص39 تا ص74).
  22. مهدوی، عبدالرضا هوشنگ، (1349)، تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: البرز.
  23. میرزایی، محسن (1383)، تاریخچه بریگاد و دیویزیون قزاق از کلنل دومانتویچ تا میرپنج رضاخان سوادکوهی، تهران: علم.
  24. نصیری مقدم، محمدنادر،(1374)، گزیده اسناد دریای خزر و مناطق شمالی ایران در جنگ جهانی اول، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.